กำยาน เบื้องหลังความหอมจรุงใจ

เจ้าก้อนสีน้ำตาลขรุขระในรูปที่เห็นนี่คือ กำยาน นะคะ กำยานในรูปเป็นกำยานตระกูล Siam Benzoin หรือ ชื่อวิทยาศาตร์ คือ Styrax tonknensis Crab ex Hartwich ซึงกำยาน คือ ยาง หรือ ชันน้ำมัน ที่ได้จากพืชในสกุล Styrax หลายชนิด ซึ่งสรรพคุณของกำยานสามารถนำมาใช้เป็นยาฆ่าเชื้อ, ใช้ปรุงน้ำอบไทย หรือส่วนประกอบในเครื่องหอมต่างๆ ปัจจุบันมีการประยุกต์ใช้ สำหรับ Aroma Therapy ค่ะ

ต้นกำยาน จัดเป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ มีความสูงได้ประมาณ 10-20 เมตร เปลือกลำต้นเป็นสีเขียวเทาหรือสีหม่น ตามกิ่งก้านมีขนสีเหลืองเล็กน้อย มีเขตการกระจายพันธุ์ทั่วไปในแถบเขตร้อน เช่น แหลมมลายู เกาะสุมาตรา เกาะชวา เกาะบอนิโอ และในประเทศไทย

#สรรพคุณของกำยาน ยางที่ได้จากต้นหรือเปลือก เรียกว่า "กำยาน" มีรสเผ็ดขม สุขุม มีกลิ่นหอม ออกฤทธิ์ต่อตับ หัวใจ และธาตุ ใช้เป็นยาแก้การหายใจไม่สะดวก แน่นหน้าอก ช่วยทำให้เลือดลมหมุนเวียนได้สะดวก แก้เป็นลมเฉียบพลัน ใช้เป็นยาบำรุงหัวใจ ช่วยขับเสมหะ ยางจากต้นใช้เป็นยาแก้หลอดลมอักเสบ หากนำกำยานมาแช่กับแอลกอฮอล์ มาตั้งบนน้ำร้อน แล้วสูดไอที่ระเหยออกมา จะช่วยขับเสมหะและแก้หลอดลมอักเสบได้ ใช้เป็นยาขับลม แก้จุกเสียด ปวดแน่นใต้หน้าอก ยางมีสรรพคุณเป็นยาแก้นิ่ว ขับปัสสาวะ ใช้เป็นยาแก้โรคผิวหนัง ด้วยการนำกำยานไปเผาไฟ แล้วใช้ควันรม ยางใช้ผสมกับขี้ผึ้ง ใช้เป็นยาทาแก้โรคเชื้อรา ช่วยฆ่าเชื้อรา แก้น้ำกัดเท้า ใช้ทาแผล บ้างใช้ผสมกับแอลกอฮอล์ นำมาใส่แผลสด แผลน้ำกัด และช่วยแก้อาการคัน ใช้เป็นยาสมานแผล ช่วยดับกลิ่นเน่าเหม็นทุกประเภท ใช้เข้ากับตำรายาจีน เป็นยารักษาโรคหัวใจ และมีประสิทธิภาพแก้จุกเสียด แน่นหน้าอก รวมถึงอาการหน้ามืดตาลายในคนที่เป็นโรคหัวใจ

#ขนาดและวิธีใช้ : ใช้ภายในครั้งละ 0.5-1.5 กรัม นำมาบดให้เป็นผงรับประทาน ส่วนการใช้ภายนอกให้ใช้ได้ตามความต้องการ

#ประโยชน์ของกำยาน

ยางใช้เผาเอาควันอบห้อง จะช่วยฆ่าเชื้อโรคในอากาศ เป็นยาไล่ยุง ไล่ริ้นไร มดและแมลงได้ กำยานมีประสิทธิภาพเป็นยากันบูดได้ จึงมักถูกนำมาใช้เป็นส่วนผสมในตำรับยาแผนโบราณเพื่อวัตถุประสงค์ในการแต่งกลิ่นและกันบูด ใช้ปรุงน้ำอบไทย โดยการเผากำยานบนก้อนถ่านที่ไฟลุกแดง แล้วใช้อบ เช่น อบน้ำดอกไม้ น้ำที่อบกำยานแล้วโบราณจะนำมาปรุงกับเครื่องหอมอื่น ๆ ทำเป็นน้ำอบไทย นอกจากนี้ยังใช้กำยานเป็นส่วนประกอบสำคัญของเทียนอบ ธูปหอม กระแจะ เครื่องหอมอื่น ๆ และยังใช้ทำเครื่องสำอางได้อีกด้วย เนื่องจากกำยานสามารถต้านการสลายตัวของไขมันต่าง ๆ ได้ดี มันจึงถูกนำมาใช้ผสมกับไขมันที่ใช้เป็นยาพื้นสำหรับเตรียมยาขี้ผึ้งต่าง ๆ ในปัจจุบัน การบำบัดรักษาสุขภาพด้วยกลิ่นหอมหรืออโรมาเธอราพี (Aromatherapy) กำลังได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก และหนึ่งในกลิ่นหอมที่ถูกนำมาใช้กันมากก็คือ ‘กำยาน’ นั่นเอง ซึ่งสามารถช่วยลดความเครียด ผ่อนคลายความวิตกกังวล และทำให้รู้สึกสบายใจขึ้น

กำยานเป็นเครื่องหอมเก่าแก่ชนิดเดียว ที่มีที่มาที่ไปยาวนานสมัยมนุษย์เริ่มมีการรับเอาลัทธิการบูชาเข้ามา กำยานแรกเริ่มเดิมทีในยุคที่ไม่มีการดัดแปลงสูตร ให้ใช้งานง่ายแบบปัจุบัน เริ่มมาจากนำยางที่ได้จากการตกผลึกจนแห้งแข็งตัวของต้นกำยาน ต้นกำยานนี้มีน้ำยางสีน้ำตาลแดงเมื่อนำยางมาทิ้งไว้ยางจะเกิดการแข็งตัวจับเป็นผลึกคล้ายก้อนสารส้ม มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ยุคก่อนประวัติศาสตร์หลายพันปีชาวชนเผ่านำยางกำยางมาจุดบูชาลัทธิสิ่งเหนือธรรมชาติ นำยางกำยานมาเผาให้เกิดควันหอมเพื่อเป็นการบูชา กำยานเมื่อถูกความร้อนจะระเหยเป็นควันมีกลิ่นหอมค่อนข้างแรงมาก ในยุคต่อมาๆมีการดัดแปลงกำยานมาใช้ในด้านปรุงยาและด้านเครื่องหอม ประเทศจีนเป็นประเทศที่มีการใช้กำยานจุดเพื่อให้ห้องมีกลิ่นหอม ภายในราชสำนักจีนโถจุดกำยานจะประกอบขึ้นจากทองเหลือง มีถ่านร้อนๆวางด้านในเวลาจะใช้งานโรยกำยานลงไปให้เกิดควันลอยฟุ้งออกมา ควันจะช่วยปรับสภาพอากาศในห้องให้หอมและช่วยไล่แมลงได้ดีอีกด้วย สำหรับประเทศไทยกำยานมีการนำมาใช้ยาวนานมาก ก่อนกรุงศรีอยุธยาก็เริ่มรู้จักการนำกำยานมาใช้ในด้านเครื่องหอมกันแล้ว แบบอย่างที่มีวัฒนธรรมจากจีนและอินเดียที่ติดต่อกับสยามมาช้านาน กำยานในยุคแรกที่นำมาใช้งานนำมาแทรกอยู่ในเทียนอบแบบไทยๆใช้อบร่ำหรือแทรกในเครื่องยาไทย มีสรรพคุณทางยาในตำหรับยาหอมยาชนะลม ก็ใช้กำยานแทรกอยู่ด้วย แต่หลักๆที่ชัดเจนที่สุดกำยานจะเด่นชัดในเรื่องเครื่องหอม เพราะเครื่องหอมไทยหลายชนิดต้องใช้ควันจากกลิ่นกำยานเพื่อปรุงแต่งกลิ่นแถบทั้งสิ้น ไม่ว่าจะอบร่ำน้ำอบ อบน้ำสำหรับเจ้านายใช้ชำระล้าง ตลอดไปจนใช้จุดบูชาพระศพในงานพระบรมศพเจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดิน สมัยก่อนจะมีเจ้าพนักงานตามกำยานอยู่ข้างพระแท่น พระแท่นนี้จะตั้งโถกำยานภายในวางถ่านก้อนแดงที่ร้อนระอุ เจ้าพนักงานจะคอยโรยกำยานลงไปให้ควันลอยขึ้นมา ควันหมดก็คอยเติมตลอด เรียกตามกำยาน สมัยนี้ยกเลิกธรรมเนียมนี้ไป เมื่อครั้งล้นเกล้ารัชกาลที่๕ สวรรคตยังมีธรรมเนียมตามกำยานจุดบูชาพระศพอยู่ สำหรับยุคหลังๆการปรับเปลี่ยนพัฒนาให้กำยานในรูปแบบแท่งใช้งานได้ง่ายขึ้นโดยนำไม้เนื้อหอมมาบดผงละเอียด นำมาผสมอัดเป็นแท่งโรยกำยานผสมนวดให้เข้ากันก่อนนำไปตากแดดจนแห้ง ใช้จุดให้เกิดควันหอมเป็นกำยานอีกชนิดที่ใช้งานง่ายไม่ต้องคอยจุดถ่านโรงผงกำยานแบบโบราณ

กำยานมีกลิ่นหอมอบอุ่น หอมสะอาด เป็นน้ำมันหอมระเหยที่ยังไม่ได้ผสมเจือจางแต่สามารถนำไปใช้งานได้หลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นการใช้นวดตัวในสปา หรือผสมลงในเตาหอมระเหย ใช้ผสมในเทียนหอม หรือสบู่ โลชั่น ฯลฯ ด้วยความหอมของกลิ่นกำยานที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะ ซึ่งเป็นการผสมผสานกับศาสตร์แห่งสปาอย่างลงตัว การใช้น้ำมันหอมระเหยกลิ่นกำยานในร้านสปานั้น ได้ใช้เป็นส่วนผสมเครื่องสำอางเป็นการใช้สำหรับบำรุงผิว ซึ่งใช้ได้สำหรับผิวที่เสื่อมสภาพและแห้ง น้ำมันหอมระเหยกลิ่นกำยานยังมีสรรพคุณช่วยลดอาการอักเสบและเสริมสร้างเซลล์ผิว ทำให้ช่วยควบคุมความมันบนผิวโดยใช้ได้กับผู้มีผิวมัน ช่วยลดเลือนริ้วรอยและบำรุงให้ผิวชุ่มชื้น นอกจากนี้ยังช่วยบรรเทาอาการของโรคหอบหืด ช่วยให้หายใจสะดวก ซึ่งกลิ่นกำยานหอม ๆ ยังช่วยลดอาการแน่นหน้าอกและไซนัส และช่วยรักษาโรคภูมิแพ้ เจ็บคอ โรคเกี่ยวกับหลอดลม ไข้หวัด และช่วยคลายความเครียดได้เป็นอย่างดี

วันนี้พอหอมปากหอมคอกันไปแล้วนะคะ แล้วอย่าลืมมาร่วมสนุกกันอีกนะคะ ถ้าเพื่อนๆไม่อยากพลาดโอกาสร่วมสนุก และสาระดีจากเราอีก อย่าลืมกด Like กดติดตามเพจของเรานะคะ